Paradoxale tijden – Boekblog #40

Het zijn paradoxale tijden. Enerzijds worden er opgeroepen in ons dagelijks doen en laten een paar versnellingen terug te schakelen, in de hoop zo het leven deels stil te leggen. Anderzijds verandert tegelijkertijd de wereld ingrijpend – kijk alleen maar naar het consumentengedrag. En dat zal in 2021 zijn sporen nalaten.

Ingrijpend

Voor de meesten van ons geldt dat het bestaan nog nooit zo op z’n kop gezet is als in het afgelopen jaar. We hebben ons gedrag aan moeten passen en dat zal nog wel even zo blijven. En die aanpassingen hebben ingrijpende consequenties, ook in retail.

Voor de meeste webwinkels is dit jaar de groei, zoals bekend, onstuimig geweest. Dat de ontwikkelingen in retail bij vlagen in een razend tempo verlopen, daar waren we al aan gewend. In 25 Jaar Online Winkelen in Nederland hebben we aan die veranderingen uitvoerig aandacht besteed. De acceptatie van het online winkelen kwam in de jaren negentig van de 20e eeuw traag op gang. In de loop van de 21e eeuw kwam ineens de vaart erin. Sindsdien is de opmars van online niet te stuiten geweest.

Aanpoten

Corona heeft daar een stevige schep bovenop gedaan. En dat noodzaakt retailers om zich aan te passen. Webbouwers hebben het sinds afgelopen week extra druk met winkeliers die nu ineens omnichannel willen. En voor online aanbieders en bezorgers is het nog steeds aanpoten om bij alle drukte toch zo goed mogelijk aan de wensen en verwachtingen van de consument te voldoen.

Transformatie

Hoe zich dat in 2021 verder ontwikkelt, is koffiedik kijken. In hoeverre gaan we terug naar de wereld van vóór maart 2020? En in welke mate zullen consumenten en bedrijven voortbouwen op de ervaringen van dit jaar? Het is duidelijk dat meer consumenten dan ooit voor online kiezen en veel van die nieuwkomers zullen, nu ze het gemak ervaren, ongetwijfeld vaker online bestellen. Ik zou daar graag concrete prognoses aan koppelen, maar daar is de toekomst te onzeker voor. In het slothoofdstuk van 25 jaar Online Winkelen in Nederland schreven we: ‘Bij de voorspellingen is één ding duidelijk: de transformatie van retail begint in 2020 pas goed op gang te komen’. Achteraf blijken we daar meer gelijk in te hebben gehad dan we op dat moment konden weten.

Dit is blog 40 en de afsluiter van de reeks boekblogs, gebaseerd op mijn boek 25 Jaar Online Winkelen in Nederland, gepubliceerd door Nubiz (2019). In dit boek breng ik voor het eerst, samen met historicus Wilbert Schreurs, de uiterst boeiende geschiedenis van e-commerce in Nederland in kaart.