Onlificering van de samenleving

In The Onlife Manifesto (2015) geeft Luciado Floridi aan dat het onderscheid tussen ‘online’ en ‘life’ vervaagt en op termijn zelfs zal verdwijnen.[1] De digitale, online wereld loopt als het ware over in de analoge, offline wereld en komt samen in een onlife ervaring. Het begin van de onlificering van de samenleving is voelbaar in alle vezels van het politieke, sociale, economische en maatschappelijk leven. Internet speelt een steeds grotere rol in maatschappelijke en politieke vraagstukken en debatten. Social en digitale media zijn spreekbuizen van honderden miljoenen mensen die via deze social mediasites als Facebook en Twitter hun mening uiten en daarmee bijdragen aan maatschappelijke en politieke debatten, campagnes en besluitvorming. Zij geven hun mening via social mediaberichtjes en tweeten, reageren op of re-tweeten berichtjes van anderen, roepen vrienden op om te gaan stemmen of actie te voeren, ‘liken’ politici of vormen groepen met gelijkgestemden op social mediasites.[2]

Het onlife engagement van mensen wordt steeds belangrijker en invloedrijker, zowel bij grote mondiale rampen, als bij nationale crises en debatten, en bij kleine lokale gebeurtenissen. Social media speelden een cruciale rol tijdens de Arabische lente, die door sommigen ook wel de Facebook of Twitter Revolutie wordt genoemd. Het gebruik van social media faciliteerde het politieke debat en zorgde voor communicatie en interactie tussen de deelnemers aan het politieke protest. Ook in de Europese vluchtelingencrises spelen social media een belangrijke rol: voor vluchtelingen, burgers, politici en verslaggevers vormen de social media, via berichtjes, foto’s en video’s een dagelijkse thermometer van feiten en emoties.

In een onlificerende samenleving vervaagt in de komende jaren de scheiding tussen werk en privé. Het vervagen van die grenzen is een van de karakteristieken van een onlificerende samenleving. Doordat offline en online in elkaar opgaan, wordt het voor mensen steeds moeilijker strikt onderscheid te maken tussen te spenderen tijd voor werk en privé. De wens van veel medewerkers om flexibel en mobiel te werken faciliteert dit proces. De uren die we werken zijn als het ware glijdende uren, waarbij het prima is om ’s avonds of in het weekend nog even iets voor het werk te doen, net zo goed als dat we tijdens officiële werkuren iets voor onszelf doen. Thuiswerken, onderweg werken in een wegrestaurant en werken ‘waar en wanneer je wilt’ zijn verschillende verschijningsvormen van het nieuwe flexibele en mobiele werken.[3]

Het vervagen van grenzen tussen online en life, tussen online en offline, werk en privé is kenmerkend voor het toekomstig veranderend gedrag van mensen. Zij maken het alledaagse leven tot een onlife ervaring. De onlificering van de samenleving vertaalt zich in de manier waarop werken, leren, relaties onderhouden, zorg verlenen, hoe we interacteren met de werelden van recht, financiën en politiek; zelfs hoe we oorlog voeren. De onlificering van de samenleving vertaalt zich ten slotte ook in de manier waarop we als consumenten winkelen.

* Als voorproefje van mijn nieuwe boek ‘Het einde van online shopping’ plaats ik zo nu en dan een blog over één van de hoofdstukken. Ik ben benieuwd wat je ervan vindt! Tweet mee met de hashtag #Onliferetail

[1] The Onlife Manifesto. Being Human in a Hyperconnected World. Luciano Floridi. Springer. 2015.

[2] ‘Social Media and Political Engagement’. Lee Raine, Aaron Smith, Kay Lehman Schlozman, Hendry Brady en Sidney Verba. PewResearchCenter. www.pewinternet.org. 19 oktober 2012.

[3] ‘Flexibel en mobiel werken is meer dan thuiswerken alleen’. Werken2.0, alles over het nieuwe werken. www.werken20.nl