Wist je dat in 2016 voor het eerst meer dan de helft van alle internetgebruikers uit Azië komt? En dat meer dan de helft van alle smartphonegebruikers in Azië woont?
In Azië is China de ongeëvenaarde koploper op het gebied van e-commerce. In China is e-commerce inmiddels een van de belangrijkste drivers van de ‘One Belt, One Road’-politiek en het ‘Internet Plus’-programma van de Chinese regering. Zij moeten ervoor zorgen de alle Chinezen, ook op het nog altijd arme Chinese platteland, gaan profiteren van de digitale vooruitgang. Daarmee zou de ambitie van Alibaba’s Jack Ma uitkomen.
Gisteren was ik bij de presentatie van de officiële cijfers van het Chinese Ministerie van Informatie en Economische Zaken (MOFCOM). Ik was door MOFCOM en de Beijing Ecommerce Association (BECA) namelijk uitgenodigd om na het officiële gedeelte de keynotepresentatie te verzorgen en een Europees en Westers perspectief te schetsen.
Maar voordat ik aan de beurt was, spraken verschillende hoogwaardigheidsbekleders met bevlogenheid en zonder terughoudendheid over het belang van de digitalisering van de samenleving: in business en onderwijs, in de handel en in de dienstverlening. Er werd gesproken van rural e-commerce: de wijze waarop e-commerce juist het platteland kan helpen om zich aan de armoede te onttrekken. E-commerce als drijvende kracht achter armoedebestrijding.
‘Bescheiden e-commercegroei’
In de cijferregen die over de meer dan 1.000 aanwezigen neerdaalde, duizelde het naar goed Chinees gebruik van de miljarden en triljoenen. Omzetten die op alle vlakken van e-commerce en voor alle kanalen alsmaar verder bleven stijgen tot duizelingwekkende hoogte. Al sprak mijn gesprekspartner van MOFCOM, later op de dag in een kleine setting, bescheiden van een ‘sustainable growth‘. De omzetten en volumes blijven weliswaar met dubbele cijfers stijgen, maar niet meer met de 20-30-40% van de afgelopen vijf jaar.
“Niet technologie is de drijvende kracht achter de Chinese digitale retailrevolutie, maar het veranderende gedrag van jonge generaties van Chinese consumenten”
Aandeel van mobile commerce meer dan 70% in China
Dat inmiddels meer dan 70% van alle online shopping via smartphones gebeurt, is bijna onvoorstelbaar. Het is iets waar we ons in Europa nauwelijks een voorstelling van kunnen maken. Niet de technologie is de drijvende kracht van de Chinese digitale retailrevolutie maar het veranderende gedrag van jonge generaties van Chinese consumenten. Het in sneltreinvaart veranderende gedrag van grote groepen consumenten wordt steeds meer door het Westen (en vooral in Silicon Valley) gevolgd. Niet alleen met stijgende verbazing, maar ook met angst omdat het voor smarttech-ontwikkelaars nauwelijks bij te benen is. Het adoptievermogen van Chinezen van nieuwe technologieën en het daaruit voortvloeiend gedrag lijken geen grenzen te kennen.
Bedenk bijvoorbeeld eens dat van de 1,4 miljard Chinezen inmiddels zo’n 900 miljoen dagelijks (!) gebruikmaken van WeChat. Met deze ‘super-alles-in-een-app’ kun je bijna alles in het dagelijkse leven regelen: van het zoeken en boeken van een vakantie tot het betalen in webwinkels en fysieke winkels, van je bankzaken doen tot het delen van je rekening in een restaurant en van het maken van een afspraak bij de kapper tot het achterlaten van recensies. Het zijn apps als die van WeChat die online en offline met elkaar verbinden en de retailwereld op zijn kop zetten.
Het gemak van QR
Al lopend door een van de grootste winkelcentra in Beijing zie je het voor je ogen gebeuren. Met de smartphone in de hand wordt er rondgekeken en geshopt. Met QR-codes worden coupons opgehaald in winkels, worden kaartjes voor de bioscoop gekocht en betalingen bij de kassa verricht. Via QR-codes kun je ook meedoen aan de nieuwe deelfietsenrage die in de afgelopen drie maanden in Beijing is losgebarsten. Tienduizenden gele, blauwe en rode deelfietsen kunnen met behulp van QR-codes worden geopend en op slot worden gezet. Alhoewel het businessmodel achter de deelfietsen nog schimmig is, zorgt het wel voor een duurzaam gevoel in de warme, bedrukkende en ver van schone hoofdstad. In China is een leven zonder QR-codes niet meer denkbaar. Het is de verbindende factor tussen mensen (“Mag ik je QR-code even scannen?”) en bedrijven. QR-codes zijn dankzij het intense smartphonegebruik een ongebreideld fenomeen in China.
Global Ecommerce Association
Op het politieke vlak vroeg ik in mijn meeting met de vertegenwoordigers van MOFCOM en BECA om steun bij de oprichting van een global ecommerce association. Achter de schermen heb ik daar al een aantal jaren aan gewerkt en het ziet er nu naar uit dat een dergelijke, nieuwe associatie in het komende half jaar opgericht kan worden.
Het is goed voor onze global industry om een mondiaal platform te hebben, waar we van elkaar kunnen leren en waar informatie en onderzoek kunnen worden uitgewisseld over zaken die (web)winkels in de hele wereld aangaan. Hierbij kun je denken aan fraude (bestrijding van nepartikelen), veiligheid (voorkomen van hacks, bouwen aan veilige infrastructuur), betalen (efficiënter maken), logistiek (standaardpakketlabels) en vertrouwen (privacy, creëren global trustmark).
In Barcelona komen tijdens de Global Ecommerce Summit (12-14 juni) meer dan dertig nationale e-commerce-associaties samen om verdere stappen te zetten op weg naar de oprichting van zo’n mondiaal platform. BECA is in ieder geval van de partij en heeft haar steun toegezegd. Zij willen als vertegenwoordigers van Beijingse bedrijven als JD.com over land of over zee helpen om de stap naar Europa te maken. One Belt, One Road, China’s zijderoute-project. Schijn kan bedriegen, maar op een foto die ik maakte tijdens een van de officiële presentaties in Beijing, leken zomaar alle wegen naar Nederland te leiden.