Nieuwe mijlpaal voor iDEAL – Boekblog #8

Betaalgemak is de levensader van online winkelen. Dat betaalgemak is begin deze eeuw – vóór de komst van iDEAL – ver te zoeken.

Bernhard van Oranje, mede-oprichter van Shop.nl, het eerste Nederlandse online warenhuis, ergert zich in 2001 stevig aan de laksheid van de banken. ‘E-commerce en virtueel shoppen, het gaat de Nederlandse banken allemaal te snel’, zegt Van Oranje in een interview. ‘Ze werken te langzaam om tijdig op technologische ontwikkelingen in te springen.’

Er zijn rond 2001 al verschillende online betaalinitiatieven in gang gezet, zoals i-Pay, Rabobank Direct Betalen en KPN Switchpoint. Maar voor webwinkels en hun klanten is het verwarrend. Dat vindt ook Thuiswinkel.org. ‘Consumenten zien door de bomen het bos niet meer’, zegt Wil Amian, die in 2001 voorzitter is van Thuiswinkel. Hij dringt aan op samenwerking van de banken.

Mede dankzij de lobby van Thuiswinkel komt die samenwerking er ook. In 2005 wordt iDEAL – ik handel – gelanceerd. Het systeem bouwt voort op het principe van Rabobank Direct Betalen, en dat is redirection: de doorverwijzing naar de site van de eigen bank voor login. iDEAL creëert een vertrouwde betaalomgeving voor de Nederlandse klant, die al gewend is aan internetbetalen. De webwinkel hoeft er nauwelijks voor te investeren. ‘En de consument hoefde er geen apart kunstje voor te leren’, zegt Gijs Boudewijn van Betaalvereniging Nederland.

iDEAL blijkt een gouden greep. Het nieuwe online betaalsysteem ‘werd door webwinkels en klanten uit onze handen getrokken’, vertelt Evert Fekkes, in die jaren namens de Rabobank betrokken bij het iDEAL-project.

De cijfers spreken boekdelen. Worden er in 2012 nog circa 300.000 iDEAL-betalingen per dag gedaan, im maart dit jaar waren dat er al 2 miljoen per dag. En in de afgelopen week brak iDEAL door de barrière van 3 miljard betalingen sinds het begin.

Het is een mijlpaal die eerder werd behaald dan verwacht. Want de coronacrisis geeft de iDEAL-betalingen een flinke boost. Om dat succes te delen, laat Currence samen met RedjeBoeketje bossen bloemen bezorgen bij geïsoleerde ouderen.

Hoewel iDEAL een succes van de eerste orde is, zullen er nieuwe online betaalsystemen bij komen. De War of the Wallets is in volle gang. Mede door PSD2 krijgen, naast de banken, ook nieuwe spelers toegang tot deze markt. En de gebruiker zal steeds meer betaalgemak zoeken en initiatieven op dat terrein omarmen. Maar iDEAL is en blijft voorlopig een onmisbare schakel voor de Nederlandse webwinkels en hun klanten.

Dit is blog 8, gebaseerd op mijn boek 25 Jaar Online Winkelen in Nederland, gepubliceerd door Nubiz (2019). In dit boek breng ik voor het eerst, samen met historicus Wilbert Schreurs, de uiterst boeiende geschiedenis van e-commerce in Nederland in kaart.