Kopje onder – Boekblog #13
Er gaan heel wat bedrijven kopje onder, zo is de voorspelling van de KvK. Volgens een recente enquête sluit dertig procent van de ondernemers een faillissement niet uit. Ook in retail zullen er slachtoffers vallen.
Maar is daar wel zoveel nieuws onder de zon? Voor het boek 25 jaar online winkelen in Nederland zijn we diep in de retailgeschiedenis gedoken. Een hele pagina konden we vullen met tientallen namen van bekende retailketens die sinds 2010 uit het straatbeeld zijn verdwenen. Edgar Vos, Harense Smid, Free Record Shop, V&D, Siebel, Schoenenreus: allemaal failliet of een doorstart gemaakt.
Veel winkelketens kwamen in de problemen na de vorige crisis: de financiële crisis die in 2008 begon. Die crisis leidde tot een recessie en tot daling van het consumentenvertrouwen – en dat was uiteraard niet goed voor de winkelverkoop. Maar de financiële crisis was niet de hoofdoorzaak. Het overaanbod aan fysieke winkels, te weinig aandacht voor de klant, geen onderscheidend vermogen en niet inspelen op veranderend consumentengedrag: dat deed de winkelketens de das om!
Ook nu zullen we zien dat aan faillisementen vaak dieper liggende problemen ten grondslag liggen. De coronacrisis zal in heel wat gevallen de druppel zijn die de emmer doet overlopen. De coronacrisis zou ook weleens definitief een nieuw winkeltijdperk kunnen inluiden. Een tijdperk waarin online en offline volledig in elkaar opgaan. Dat vraagt om flexibiliteit en snel inspelen op de wensen van de consument. En daarvoor zijn webshops vaak beter toegerust dan stenen winkels.
De vraag blijft natuurlijk wel wat dit allemaal gaat betekenen voor de aanblik van de winkelstraten. Net als tijdens financiële crises van toen zullen ongetwijfeld opnieuw meer ‘te huur’-bordjes verschijnen. We mogen ons daarbij de vraag stellen of we van de lessen van toen voldoende hebben geleerd…
Dit is blog 13, gebaseerd op mijn boek 25 Jaar Online Winkelen in Nederland, gepubliceerd door Nubiz (2019). In dit boek breng ik voor het eerst, samen met historicus Wilbert Schreurs, de uiterst boeiende geschiedenis van e-commerce in Nederland in kaart.