De platformrevolutie – Boekblog #21

Platformen liggen de laatste tijd meer dan voorheen onder het vergrootglas. Vanuit Thuiswinkel.org zijn we mede daarom dit jaar gestart met de certificering van verkopers op platformen. Het animo daarvoor blijkt enorm.

Markeerpunt

Zo’n certificering is in zekere zin een markeerpunt, en daarmee een goed moment om terug te blikken. Want het betekent dat de platformrevolutie voorbij is en zich nu in gebaande paden begeeft.

Ik weet nog hoe ruim drie jaar geleden die revolutie in volle gang was. Ik was destijds op het congres Vizions2017 in Berlijn. De platformen waren daar de nieuwe hype. Zalando promootte zichzelf op dat congres als hét grote Europese platform van de toekomst.

Dorpsplein

Het platformdenken klonk destijds fonkelnieuw. Maar het principe van het platform was – zoals je ook in 25 jaar online winkelen in Nederland kunt lezen – al stokoud. De platformen als Amazon, Alibaba, bol.com en marktplaats fungeren in feite niet anders dan het aloude dorpsplein. Daar ging en gaat het om het bij elkaar brengen van mensen. 

Dankzij de digitalisering heeft dat dorpsplein een ongekende impuls gekregen. Van oudsher legden producten en diensten vaak een lang en omslachtig traject af van producent naar gebruiker. Via internet bleek dat ineens razendsnel te kunnen. Het koopproces werd omgedraaid. Het begon niet meer bij het aanbod, maar bij de vraag. We kunnen het ons nu nauwelijks meer voorstellen, maar vroeger moest je toch echt stad en land om dat ene designwinkeltje te vinden met de juiste tweezitter voor in je woonkamer. Nu heeft die winkel zich gewoon aangemeld op Momaa, Design Market of een ander meubelplatform.

Mainstream

Al is een platform geen puur technologisch fenomeen, het patroon dat we zien, roept wel associaties op met de bekende Gartner hype cycle. Na de hooggespannen verwachtingen breekt vanzelf de tijd aan dat het fenomeen mainstream wordt. En daar horen regels en afspraken bij.

Dit is blog 21, gebaseerd op mijn boek 25 Jaar Online Winkelen in Nederland, gepubliceerd door Nubiz (2019). In dit boek breng ik voor het eerst, samen met historicus Wilbert Schreurs, de uiterst boeiende geschiedenis van e-commerce in Nederland in kaart.